Wat heeft het gekost

Het programma Samenleving heeft per saldo een voordelige afwijking van € 3.761.000. Dit komt door € 3.323.000 lagere lasten en € 439.000 hogere baten.

Afwijkingen Beleidsveld Kunst en cultuur

Kunst en Cultuur

De lagere lasten worden veroorzaakt door lagere subsidies dan begroot waarvan de grootste afwijkingen betrekking hebben op Muziekschool Waterland (€ 20.000), P3 (€ 23.000), Bibliotheek (€ 25.000) en Monumenten (€ 66.000). Vanwege de verbouwing van de Purmaryn is de afdracht aan de artiesten lager dan begroot (€ 68.000) daar staat tegenover dat de baten van de kaartverkoop lager zijn uitgevallen dan begroot (€ 78.000).

Overige afwijkingen

De overige afwijkingen zijn lager dan begrote baten, ten bedrage van € 16.000.

Afwijkingen Beleidsveld sport en recreatie

Spelen en recreatie

De lagere lasten van € 178.000 worden voornamelijk veroorzaakt door de lagere materiële lasten voor speelvoorzieningen van € 92.000, geen vergoeding aan St. Kraal van € 22.000 en minder ambtelijke inzet van € 53.000. Voor het uitvoeren van het investeringsprogramma speelvoorzieningen wordt eerst overlegd met de buurt. In 2017 heeft dit niet geleid tot concrete uitvoeringsmaatregelen voor het investeringsprogramma. De ambtelijke inzet op het investeringsprogramma is daarmede achtergebleven bij hetgeen begroot was.

Sportaccomodaties
Lagere lasten (€ 24.000) bij de buitensportaccommodaties doordat de sloop van de Rugbyclub in 2017 niet gerealiseerd is. Dit wordt doorgeschoven naar 2018.
Lagere lasten (€ 90.000 bij de binnensportaccommodaties (sporthallen). Dit komt voornamelijk doordat de exploitatielasten van de multifunctionele sportaccommodatie achterblijven, mede doordat de sporthal pas in september 2017 ingebruik is genomen.

Afwijkingen Beleidsveld Wijkmanagement

Wijkmanagement

De lagere  lasten worden veroorzaakt door lagere doorbelasting van de uren Wijkmanagement dan begroot. Een gedeelte van het jaar was er een onderbezetting in het team wijkmanagement en is er € 69.000 minder doorbelast.

Overige afwijkingen

De overige afwijkingen zijn kleine afwijkingen wat optelt tot € 60.000. Deze worden niet apart toegelicht.

afwijkingen Beleidsveld JEUGD

2e tussenrapportage Jeugd

Bij de 2e tussenrapportage werd voor beleidsveld Jeugd een voordelig saldo verwacht tussen de € 600.000 en € 1,1 miljoen. Deze prognose is niet geheel de werkelijkheid geworden met een voordelig saldo van € 371.000. Op de onderstaande onderdelen wordt de afwijking ten opzichte van begroting toegelicht. In lijn met voorgaande jaren wordt voorgesteld het exploitatieoverschot toe te voegen aan de reserve transformatie 3D.

Specialistische jeugdzorg

Op een totaal budget Specialistische Jeugdzorg (inclusief bufferbudget en budget lokale inkoop) van nagenoeg € 11,0 miljoen is een onderschrijding gerealiseerd van € 303.000. Een aantal oorzaken liggen hieraan ten grondslag:

• Op JGGZ is een onderbesteding van afgerond € 322.000. Door het faillisement van Virenze is een in 2016 verleend voorschot van in totaal € 400.000 afgeboekt.
• Het budget van JMB (€ 1,5 miljoen) is met € 1,7 miljoen overschreden. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat in het proces van het opstellen van de begroting 2017 het regionale budget is verlaagd, wat voor het deel van Purmerend ook heeft geleid tot een budgetverlaging (van € 2,6 miljoen naar € 1,5 miljoen). Deze budgetverlaging is dus achteraf gezien niet terecht.
• Overige oorzaken. Niet gebruikt bufferbudget en budget lokale inkoop, positief saldo van afgerond € 1,3 miljoen. Onderbesteding op landelijk inkoop (€ 150.000). Incidentele teruggave van middelen (€ 171.000) uit 2016, na verrekening met zorgaanbieders die in 2016 hun budgetplafond hadden overschreden. Overige onderbesteding € 240.000.

Persoonsgebonden budget

Op het budget van PGB wordt een overschrijding gerealiseerd van € 105.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er een gelijk aantal personen PGB hebben ontvangen maar er aanzienlijk meer indicaties zijn afgegeven. Een andere oorzaak is dat het eerder vastgestelde budget ad € 600.000 met € 150.000 verlaagd is. Deze budgetverlaging is dus achteraf gezien niet terecht.

Gespecialiseerde instellingen

De gemeente Purmerend zet al geruime tijd in op zorg dichtbij en passend bij de gezinnen. Vanuit deze visie zijn gezinsmanagers van de Jeugdbescherming toegevoegd aan de jeugdteams en wordt ook al geruime tijd gezinsmanagement vanuit het loket jeugd uitgevoerd. Deze ontwikkelingen zorgen er voor dat er minderen gezinnen door een gecertificeerde instelling worden begeleid dan begroot (begroting gebaseerd op 184 gezinnen in begeleiding; realisatie 155 gezinnen), waardoor er een onderbesteding is op het budget van de gecertificeerde instellingen (€ 539.000).

Apparaatskosten

Het budget van de apparaatskosten is overschreden met € 318.000. De benodigde formatie is uitgebreid, maar de vaste invulling van de formatie heeft tijd nodig gehad, waardoor het noodzakelijk was om tijdelijk consulenten voor de toegang extern in te huren.

afwijkingen Beleidsveld Onderwijs

Onderwijsondersteuning

De lagere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door lagere kosten voor het leerlingenvervoer van € 78.000 door minder ritten dan verwacht.

Huisvesting Onderwijs

Hogere lasten worden grotendeels veroorzaakt door hogere doorbelasting van uren van domein Ruimte van € 197.000. Ten onrechte is in de begroting geen doorbelasting geraamd.

Achterstandenbeleid

Een subsidie voor de schakelklas over 2016 is definitief lager vastgesteld, waardoor € 105.000 terugontvangen is. Daarnaast is € 45.000 minder subsidie over 2017 verleend dan begroot. De niet bestede middelen over 2017 van per saldo € 137.000 zijn conform de 2e Turap 2017 meegenomen naar 2018.

afwijkingen beleidsveld Maatschappelijke ondersteuning

Subsidies

Clup weet een hogere efficiency te realiseren dan SMD. De taken die SMD voorheen uitvoerde zijn over gegaan naar Clup. Dit heeft geresulteerd in een besparing van € 213.000 op de subsidie lasten. Deze zijn zichtbaar binnen algemeen maatschappelijk werk en vrijwillige thuis- of mantelzorg.

Apparaatskosten

De € 224.000 hogere apparaatskosten zijn ontstaan door het inhuren van externe expertise. Zo zijn er voor het opzetten en in gebruik nemen van GWS, het informatiesysteem van sociale diensten, meerdere fte's ingehuurd. Ook zijn er meerdere consulenten voor de toegang ingehuurd. De doorbelastingen van de interne medewerkers zijn voor € 70.000 lager uitgevallen. Verder heeft Purmerend een rijksbijdrage ontvangen voor de taken die wij uitvoeren voor de inkoop van de Wmo voor € 49.000, waarbij in de begroting geen rekening was gehouden.

Vervoersvoorzieningen

Het openbaar vervoer is voor ouderen vaak van groot belang. De Purmerends ouderen kunnen sinds 2017 aanspraak maken op een reisvergoeding. Hier is minder gebruik van gemaakt dan geschat, waardoor er een voordeel is ontstaan van € 103.000. Op het aanvullend openbaar vervoer is het beschikbare budget met € 175.000 overschreden. Door het stijgen van de vraag naar het vervoer is ook een voordeel op de baten met betrekking tot de eigen bijdrage van € 125.000 gerealiseerd.

Eigen bijdrage maatwerk voorzieningen en opvang

De hogere baten zijn een gevolg van het meer verstrekken aan maatwerkvoorzieningen. De vraag naar scootmobielen is gestegen, de vraag naar rolstoelen is echter gedaald. Voor rolstoelen mag wettelijk gezien geen eigen bijdrage gevraagd worden. Voor de scootmobielen vraagt Purmerend een eigen bijdrage, waardoor er een voordeel is ontstaan op de begrote baten van € 109.000. De stijgende vraag is ook terug te zien in de uitputting van het hulpmiddelenkrediet.

Beschermd wonen

Voor beschermd wonen wordt meer geld ontvangen vanuit de algemene uitkering, dan dat wij momenteel, door gebrek aan geschikte woningen, aan de vraag van de inwoners kunnen voldoen. Totaal voordeel van € 713.000.

Mantelzorg

In de tweede Turap is een herverdeling van Wmo middelen doorgevoerd, waardoor het budget voor de mantelzorg ten onterechte op € 17.000 gesteld is. In 2017 zijn aan mantelzorgvergoedingen in totaal € 186.000 verstrekt. Dergelijke vergoedingen worden aan het einde van het jaar verstrekt. Nu blijkt dat door de onterechte budgetverlaging een negatief resultaat van € 169.000 is ontstaan.

Hulp bij huishouden, individuele begeleiding en dagbesteding

In 2017 is door de gemeente Purmerend aangekondigd dat de eigen bijdrage in 2018 gestandaardiseerd wordt. Dit heeft in 2017 geresulteerd tot een stijging van de indicaties in het tweede halfjaar. De stijging van de indicaties heeft voor € 431.000 een nadelig gevolg voor de hulp bij huishouden en voor € 307.000 nadelig op individuele begeleiding en dagbesteding. Naast de stijging in de indicaties zien we dat de aanbieders met terug werkende kracht factureren. Door deze redenen wordt de bandbreedte van de tweede Turap (een overschot tussen de € 500.000 en € 900.000 op de Wmo nieuw) niet behaald.

Overige afwijkingen

De overige afwijkingen blijven onder de toelichtingsgrens van € 100.000 en worden hierdoor niet apart toegelicht.

afwijkingen Beleidsveld Werk en inkomen

Participatie

Door de gunstige arbeidsmarkt hoefde in 2017 minder gebruik gemaakt te worden van stimuleringsmaatregelen om uitstroom naar arbeid te bevorderen. Dit geldt zowel voor de inzet van het apparaat van € 253.000 als voor materiële middelen voor bemiddeling, activering en diagnose van € 333.000. Deze onderschrijdingen worden hoofdzakelijk veroorzaakt doordat in 2017:

• vooruitlopend op het nieuwe participatiebedrijf meer zogenaamde werkfit trajecten afgenomen zijn bij Baanstede;
• werkgevers minder beroep hebben gedaan op de werkgeversinstrumenten zoals de stimuleringssubsidie en scholingstrajecten met baangaranties. Werkgevers maken in plaats daarvan wel meer gebruik van proefplaatsingen. Dit heeft geen gevolgen gehad voor het aantal plaatsingen bij Bureau werk;
• de bijdrage aan vluchtelingenwerk en de individuele kosten van participatie zols reiskosten en kinderopvang lager uitgevallen zijn dan verwacht.

Sociaal rendement

In 2017 is voor Sociaal Rendement in totaal aan 16,91fte gerealiseerd binnen gemeente Purmerend als werkgever. De vrijwillige quotum voor 2017 was 19,5 fte. Hierdoor zijn de hiervoor bestemde middelen van € 69.000 niet besteed.In het najaar van 2017 is gebleken dat de landelijke vrijwillige doelstelling voor overheidswerkgevers niet is behaald. De wettelijke quotumregeling voor overheidswerkgevers wordt om deze reden per 1 januari 2018 geactiveerd. Voor 2018 betekent dit dat er een quotum wordt opgelegd van 1.93% van het totaal verloonde uren. Als we dit percentage aanhouden tegen de realisatie in 2017 betekent dit dat we in 2017 niet de eigen vrijwillige quotum behalen maar wel de wettelijke quotumregeling. Daarnaast is er minder externe expertise ingehuurd dan geraamd, wat een besparing van € 97.000 oplevert. In totaal werd dus € 166.000 minder uitgegeven dan verwacht.

Sociale werkvoorziening

De jaarrekening 2017 van Baanstede sluit met een resultaat van € 534.000 voordeling, exclusief frictiekosten. Het aandeel van de gemeente Purmerend hierin bedraagt afgerond € 160.000. Over 2017 ontvangt de gemeente Purmerend derhalve € 160.000 terug. Geraamd was echter een gemeentelijke bijdrage van € 980.000 in het oorspronkelijk in de primaire begroting van Baanstede geraamde tekort van € 3.290.000. Per saldo resteert hier derhalve een meevaller van € 1.140.000. Daarnaast is de door te betalen rijksvergoeding (ter dekking van de loonkosten van de WSW'ers) € 55.000 hoger dan geraamd.

De frictiekosten voor het opheffen van Baanstede bedroegen in 2017 € 667.000, terwijl daar per saldo € 719.000 voor geraamd was. De kosten voor de procesbegeleiding van de ontvlechting van Baanstede zijn van € 44.000 hoger dan geraamd doordat een deel van deze kosten zijn voorgeschoten voor de regio gemeenten. Daartegenover staat een niet geraamde bate van € 62.000 in verband met de doorberekening van deze procesbegeleidinbgskosten aan de regio gemeenten.

Participatiewet en IOAW/IOAZ/BBZ

De lagere lasten zijn het gevolg van minder ambtelijke inzet en externe inhuur door de gunstige economie en arbeidsmarkt, wat een besparing opleverde van € 449.000. Door het gunstige economische klimaat heeft er minder instroom van nieuwe uitkeringsgerechtigden plaatsgevonden en meer uitstroom. Het aantal uitkeringen Participatiewet, IOAW/IOAZ is dan ook afgenomen van 1.752 begin 2017 naar 1.718 eind 2017. Hierdoor is per saldo aan € 207.000 minder aan uitkeringen verstrekt dan geraamd. Terugvordering en verhaal van uitkeringen heeft € 162.000 meer opgeleverd dan geraamd, terwijl € 31.000 meer gebundelde uitkering en € 33.000 voor BBZ van het Rijk werd ontvangen dan verwacht.

Bijzondere bijstand

In de 2e Turap zijn aanvullende middelen van € 675.000 toegevoegd aan het budget bijzondere bijstand door toenemende kosten van bewindsvoering en huisvesting van statushouders. De realisatie laat zien dat van dit extra budget € 102.000 niet uitgegeven is. Daarnaast is € 27.000 meer aan terugvordering en verhaal binnengekomen dan geraamd. Conform de 2e Turap 2017 zijn niet bestede 'Kleinsma-gelden' van € 153.000 meegenomen naar 2018.

Budgetbeheer en schuldregeling

In 2017 is veelvuldig een beroep gedaan op schuldhulpverlening. Hierdoor was extra capaciteit en expertise nodig, die binnen het ambtelijk apparaat niet voorhanden was. In totaal is € 171.000 extra uitgegeven om tijdig alle aanvragen in behandeling te nemen en te begeleiden. De tegemoetkoming van de uitvoeringskosten was echter € 43.000 hoger dan geraamd.

Minima- en armoedbeleid

Voor het minimabeleid en preventie schuldhulpverlening werd in 2017 € 100.000 minder aan uitkeringen verstrekt en € 70.000 minder ambtelijke uren toegerekend dan geraamd, terwijl voor individuele inkomenstoeslag en vangnetregeling zwemmen in totaal € 95.000 meer werd uitgegeven dan geraamd.

Overige afwijkingen

De overige afwijkingen zijn kleiner dan € 100.000 en worden niet apart toegelicht.

ReserveS

Reserve herstructureringskosten WSW

In de raadsvergadering van 20 april 2017 heeft uw raad besloten een budget van € 1.069.000 toegekend voor het dekken van de kosten van het oprichten van het Participatiebedrijf en het opheffen van de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland. Uw raad heeft hierbij besloten deze kosten te dekken door een onttrekking aan de reserve herstructurering WSW ad € 1.069.000. De totale kosten die in 2017 zijn gemaakt voor het oprichten van het Participatiebedrijf en het opheffen van de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland bedragen € 1.053.000. Er wordt derhalve € 16.000 minder aan de reserve herstructurering WSW onttrokken dan geraamd.

Reserve Transformatie 3D
De reserve heeft eind 2016 een saldo van € 4,6 miljoen. Deze middelen zijn beschikbaar voor de transities binnen het sociaal domein. Voorstel is om bij de bestemming van het resultaat 2017 € 339.350 vanuit resultaat Jeugd (positief € 370.871) en WMO-nieuw (nadelig -€ 31.521) aan deze reserve toe te voegen. Indien de raad hier positief over besluit is de stand van de reserve ultimo 2017 ruim € 4,9 miljoen.

INVESTERINGEN

Voor de vervanging van speeltoestellen is een meerjarenprogramma, welke uitgevoerd wordt door een externe partij. Tot uitvoering wordt overgegaan, nadat met de buurt is overlegd. Voor 2017 is daardoor € 237.000 niet tot uitvoering gekomen.

Incidentele lasten en baten